Dyslexie

Wat bedoelen we met Dyslexie

Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau. Dyslexie is een leesstoornis met een neurologische achtergrond; het is vaak erfelijk bepaald door afwijkingen in bouw en functie van de taalverwerkende delen van de hersenen.

Een kind met dyslexie heeft vaak moeite om letters te verklanken, en deze samen te voegen tot woorden. Het verklanken van letters automatiseert niet of zeer moeizaam en het lezen kost bij kinderen en volwassenen die dyslectisch zijn meer energie dan bij ‘gewone’ lezers. Dit kan leiden tot ernstige problemen bij het lezen en/of het spellen. Dyslexie werkt in ernstige mate in op taken, vakken en situaties die de lees- en spellingsvaardigheid vragen. Het is daarom ontzettend belangrijk dat er bij een kind waarvan vermoed wordt dat het dyslectisch is, gedegen onderzoek wordt gedaan. Dat wil zeggen: er moet gekeken worden naar neurologische processen die bij het lezen een rol spelen, naar eventuele bijkomende problemen en er moet een concreet behandeladvies worden geformuleerd. Na een uitgebreid onderzoek kan de diagnose dyslexie worden gesteld door een GZ-psycholoog.

Wat doet de logopedist?

Logopedisten zijn deskundig op het gebied van diagnostiek, indicatiestelling en behandeling van spraak- en taalstoornissen. Hiermee onderscheiden zij zich van de andere beroepsgroepen die zich met dyslexie bezig houden, zoals orthopedagogen en remedial teachers. Dit is in het bijzonder van belang omdat logopedisten kennis hebben van de diagnostiek en begeleiding van factoren die met dyslexie samenhangen, zoals fonologie (herkennen van klanken). Logopedisten zijn vaak al in een vroeg stadium betrokken bij kinderen met dyslexie. De behandeling van dyslexie dient in een zo vroeg mogelijk stadium plaats te vinden, zodat zo snel mogelijk de basisvaardigheden kunnen worden geleerd die nodig zijn voor het lezen en spellen. De beroepsvereniging NVLF heeft criteria opgesteld voor de logopedist als dyslexiebehandelaar. Voldoet de logopedist hieraan, dan mag hij/zij geregistreerd staan in het register dyslexiebehandelaars. Bij ons in de praktijk werkt een logopedist die geregistreerd staat als dyslexiespecialist. Een kind met (mogelijke) dyslexie krijgt individuele begeleiding. Deze is gericht op auditieve vaardigheden, letterkennis, het decodeerproces, leeskilometers maken, leesmotivatie, het versterken van de leesvaardigheden en strategiegebruik. Daarnaast wordt van ouders en school verwacht dat er oefenmomenten in de week worden ingebouwd. Het is in de begeleiding heel belangrijk dat het kind plezier heeft in het lezen en spellen, de oefeningen worden dan ook aangepast aan de interesse en belevingswereld van het kind.

Voordat een kind naar groep 3 gaat, moet het naast het hebben van taalvaardigheden ook aan een aantal auditieve en visuele voorwaarden voldoen. In groep 2 wordt er met kinderen al gewerkt aan de voorwaarden van het lezen/spellen, zoals auditieve en visuele discriminatie, analyse, synthese en klanktekenkoppeling. Wanneer een kind problemen heeft met de auditieve en visuele vaardigheden, heeft het een minder goed uitgangspunt om met het lees- en spellingsproces te starten.

Wanneer een kind moeite heeft met de voorwaarden van het lezen/spellen, kan hij/zij hulp krijgen van een logopedist. Daarnaast kunnen kinderen uit groep 3, die matig, onvoldoende of niet vooruit gaan bij het lezen/ spellen aangemeld worden. Door middel van onderzoek wordt bepaald welke vaardigheden het kind nog onvoldoende beheerst om tot lezen te komen. Daarna wordt de behandeling opgestart waarin het kind samen met de logopedist de fonologische vaardigheden gaat trainen. De zogenaamde ‘voorschot-behandeling’. Kinderen leren bijvoorbeeld op een speelse manier te rijmen, of woorden in klanken te verdelen. Vooral in groep 2 en 3 zijn de fonologische vaardigheden belangrijk in het proces van het leren lezen en spellen. Deze ‘voorschot-behandeling’ geeft het kind een steuntje in de rug bij aanvang van groep 3. Dit kan de latere lees- en spellingsproblematiek voorkomen of minder heftig maken. Dyslexie kan niet voorkomen worden, maar door een vroege adequate begeleiding kan de uitingsvorm ervan wel verkleind worden.

Vergoeding voor Dyslexie

Zolang het kind geen officiële dyslexieverklaring heeft en de stoornis binnen het logopedische diagnose-gebied ligt, kan de behandeling vergoed worden. Logopedie is geen remedial teaching maar pakt de onderliggende stoornissen of bijkomende stoornissen aan. Kinderen met spraak-taalontwikkelingsproblemen en problemen in de fonologische ontwikkeling en auditieve vaardigheden vallen dus volledig binnen de vergoeding van de zorgverzekeraar.